来

lái

1. келу, бару, жету, түсу

来信 — хат келу, хабар келу

我来上海八年了 — Шаңхайға келгеніме сегіз жыл болды

我就来 — осы қазір-ақ барамын

来往 — барыс-келіс, қарым-қатынас, аралас-құралас, байланыс, қатынас

2. бері қарай, бері, соң, кейін

自古以来 — ежелдің ең күнінен бері

向来 — тегіннен бері, баяғыдан бері

这一年来他的进步很大 — осы бір жылдан бері ол көп ілгеріледі

3. болашақ, келешек, келер, алдағы, келесі

未来 — болашақ, келешек, ертең

来日难熬 — болашағы қиын, келешегі мүшкіл

来年 — келесі жыл

未来学 — футурология

未来学家 — футуролог

4. болжалды сан есімдер тудыратын жұрнақтар ретінде қолданылады

十来个 — он шақты

三米来长 — үш метрдей

二里来地 — бір шақырымдай жер

三百来人 — үш жүздей кісі

5. істеу, тындыру, жүргізу, орындау, анғару, қатынасу, кірісу

再来一个 — тағы біреу орындап жіберсін, тағы біреуін жүргізып жіберсін

这样可来不得 — бұлай істеуге әсте болмайды ғой

我办不了，你来吧 — менің қолымнан келетін емес, өзің істесеңші осыны

我们打球，你来不来？ — доп ойнасақ қатынасасың ба, қалай?

6. етістіктер алдынан келіп әлдебір істің істелмегін немесе етістіктер соңынан келіп әлдебір істің істеліп болғанын білдіреді

大家来想想办法 — қалың қауым болып ақыл-айла ойласын

我来念一遍吧！ — мен-ақ оқып жіберейінші!

昨天开会你跟谁辩论来？ — кешегі жилыста дауласып отырғаның кім?

【来着】 өткен шақты білдыретін жалғаулықтар міндетін атқарады

刚才我们在这儿开会来着 — әлгінде осында жиналыс ашып жатқанбыз

7. етістіктер соңынан келеді де әлдебір істің, қимылдың бері қарай бейімделуін, ойысуын білдіреді

一只燕子飞过来 — қарлығаш бері қарай ұшып келеді

拿来 — әкел бері

上来 — жоғары шық

8. байқалу, туылу, шығу, болу, басталу

困难来了 — қиыншылық туылды

春耕生产的高潮已经来了 — көктемгі егіс өрлеуі басталып та кетті

9. реттік сан есімдерге қосымшаланатын шығыс септік жалғаулары ретінде қолданылады

一来领导正确，二来自己努力 — біріншіден, басшылық дұрыс болды, екіншіден өзім де талпына білдім

10. өлеңдер арасында дәнекер немесе ұйқас үшін қызмет атқарады

正月里来是新春 — қаңтар айы естірер көктем лебін

11. адамның тегіне қолданылады